Czy kocham narcyza?

środa, 17 września 2025

:: Umów konsultację z psychologiem  >>

 Nadużycie przez osobę z rysem narcystycznym czy osobowością narcystyczną to jeden z najbardziej wyczerpujących i podstępnych rodzajów przemocy emocjonalnej.

Z zewnątrz trudno jest ocenić, co dzieje się w takim związku, ponieważ manipulacja sprawcy i zwątpienie w siebie osoby doświadczającej wyczerpania, skutecznie zacierają granice między miłością a krzywdą.

Jest oczywiste, że romantyczne relacje powinny być źródłem wsparcia i szczęścia. Niestety, w związku z osobą narcystyczną relacje stają się grą o dominację. Osoby z narcystycznym zaburzeniem osobowości (NPD) często wydają się na początku idealne: są czarujące, hojne i wręcz zasypują partnera uwagą. To faza idealizacji. Kiedy jednak narcyz uzyska 100% zaufania, rozpoczyna cykl nadużycia.

Na co warto zwracać uwagę?

To co najbardziej zaczyna rzucać się w oczy to zmiana codziennego zachowania. Nagle niemal wszystko zaczyna kręcić się wokół osoby narcystycznej. Rozmowy najczęściej wracają do jego uczuć i doświadczeń. Może przerwać w pół słowa lub skrytykować twoją opinię, by skierować całą uwagę na siebie.

Osoby o narcystycznej osobowości często ma trudności z utrzymaniem długoterminowych przyjaźni, ponieważ ich relacje mają jednostronny charakter - życie ma się kręcić wokół narcyza, a to na dłuższą metę jest dla większości osób wyczerpujące. Jeśli toś pozostaje w bliskim kręgu znajomych, często jest to osoba nadmiarowo empatyczna, która nieświadomie wpasowuje się w rolę "ratownika", co podtrzymuje toksyczną dynamikę.

Osoby narcystyczne próbują kontrolować niemal wszystko wokół siebie. Nie szanują granic inych, bo w ten sposób utrzymują poczucie panowania nad sytuacją i osobą. Zachowanie to może wynikać albo z powodu głębokiej niepewności własnego Ja i kontrola pomaga pozbyć się lęku przed odrzuceniem albo z powodu nadmiarowego przekonania o swojej wyjatkowości, w której nikt i nic nie jest warte uwagi.

Narcyzi często przedstawiają się jako ofiary niesprawiedliwych okoliczności, aby zyskać współczucie i zdjęcie odpowiedzialności z siebie. Potem łatwiej obwinić drugą osobę za własne złe samopoczucie, awanturę czy  kłopoty. To klasyczna manipulacja, który służy zaspokajaniu potrzeb osoby narcystycznej.

 

Narcystyczny cykl relacji zazwyczaj obejmuje cztery fazy

  • Idealizację czyli zalewanie miłością, uwagą i pochwałami.
  • Dewaluację w której zaczynają się pojawiać krytyka i manipulacja, które ranią emocjonalnie i podważają poczucie własnej wartości.
  • Odrzucenie, gdy narcyz nagle wycofuje się lub całkowicie opuszcza związek, pozostawiając swoją ofiarę w poczuciu zagubienia.
  • "Hoovering" czyli próba ponownego wciągnięcia ofiary do cyklu, często poprzez krótkotrwały powrót do zachowań z fazy idealizacji by odzyskać kontrolę.

Ten cykl różni się od typowego cyklu przemocowego brakiem wycofywania się sprawcy. W cyklu przemocy psychicznej występują fazy narastania napięcia, gwałtownego wybuchu i miesiąca miodowego, podczas którego sprawca przeprasza i zapewnia o miłości.

 

Jak odzyskać siły po toksycznej relacji?

Zakończenie takiego związku jest kluczowe, ale może być niezwykle trudne. Osoby będące ofiarą narcyza często kwestionują własną rzeczywistość, bo cykl nadużycia pozostawił w nich poczucie osamotnienia i zagubienia. Długotrwałe przebywanie w tej dynamice może prowadzić do poważnych konsekwencji fizycznych i emocjonalnych, takich jak lęk, depresja, utrata tożsamości czy trudności w podejmowaniu decyzji. W takim stanie ciężko jest racjonalnie myśleć. Tym co pomaga i wydaje się być najważniejszym krokiem jest całkowite zerwanie kontaktu z narcyzem. 

Jest to jedyny sposób, by pozbawić go dostępu do siebie i uniemożliwić ponowne wciągnięcie w cykl. Jeśli kontakt jest konieczny (np. ze względu na dzieci), należy starać się reagować z dystansem i fizycznym i psychicznym z minimalnym zaangażowaniem w kontakt.

W tej sytuacji nie zalecam terapii par, ponieważ narcyz wykorzysta ją do dalszej manipulacji. Kluczowe jest poszukiwanie wsparcia terapeutycznego w terapii indywidualnej. Psychoterapia pomaga w pracy z traumą, wspiera odzyskanie poczucia wartości i uczy, jak budować zdrowe relacje, oparte na wzajemnym szacunku i równości. Terapia daje przestrzeję na zrozumienie, przetworzenie emocji i stworzenie strategii, które pomogą odnaleźć się w życiu po toksycznym związku.

 

Umów konsultację z psychologiem >>

Aneta Styńska
psycholog, certyfikowany terapeuta par, psychoterapeuta w trakcie szkolenia
 

Wybierz usługę, specjalistę i termin

Usługa
Aneta Styńska
Aneta Styńska
Psycholog
Psychoterapeuta
Trener żywienia
Diagnostyka
Anna Jabłońska
Anna Jabłońska
Psycholog
Seksuolog
Psycholog dziecięcy
Terapeuta środowiskowy
Alicja Krawczyk
Alicja Krawczyk
Psycholog
Doradca zawodowy
Terapeuta SFBT
Diagnostyka
Hanna Świerczewska
Hanna Świerczewska
Psycholog
Psychotraumatolog
Psychoonkolog
Psycholog dzieci i młodzieży
Terapeuta par
Terapeuta uzależnień
Łukasz Choinkowski
Łukasz Choinkowski
Terapeuta uzależnień
Barbara Wysocka
Barbara Wysocka
Psycholog
Terapeuta SFBT
Trener EEGBiofeedback
Psycholog transportu

Jak kupować? Wybierz produkt odpowiedni dla Ciebie Podaj nam swoje dane Dokonaj opłaty Aktywacja następuje w ciągu 24 godzin od momentu wpłaty środków

Jeżeli potrzebujesz natychmiastowej pomocy, zadzwoń pod numer alarmowy 112 (Polska) lub udaj się do najbliższej jednostki pogotowia ratunkowego lub policji. Możesz również skorzystać z bezpłatnego kryzysowego telefonu wsparcia. Numer dla dorosłych tel. 116 123 (14:00-22:00), dla młodzieży tel. 116 111 (12:00-02:00). Nasz serwis nie jest przeznaczony dla osób znajdujących się w sytuacji zagrożenia życia.