Czy mamy wpływ na swoje życie?

niedziela, 15 września 2024

 :: Konsultacje Skype online - umów najbliższy termin >

W życiu każdego z nas pojawiają się chwile, kiedy mamy poczucie, że pewne wydarzenia toczą się poza naszą kontrolą. Niespodziewane okoliczności, losowe zdarzenia, a nawet zewnętrzne decyzje innych ludzi mogą wydawać się determinować naszą codzienność. Choć prawdą jest, że nie na wszystko mamy bezpośredni wpływ, to wiele kwestii, które kształtują nasze życie, jest wynikiem świadomych lub nieświadomych wyborów, których dokonujemy. 

Jakie są konsekwencje naszych wyborów dla naszego samopoczucia i jakości życia?

Co możemy kontrolować?

Zacznijmy od podstawowego pytania: nad czym tak naprawdę mamy kontrolę? W psychologii często mówi się o tzw. strefie wpływu, która obejmuje te aspekty naszego życia, na które mamy bezpośredni wpływ. Zaliczają się do niej nasze myśli, uczucia, reakcje, wartości oraz decyzje. To właśnie od naszych wyborów zależy, jak interpretujemy i reagujemy na sytuacje życiowe.

Przykład: gdy ktoś nas krytykuje, nie mamy kontroli nad słowami tej osoby, ale możemy zdecydować, jak na nie zareagujemy. Czy zinterpretujemy to jako konstruktywną krytykę i postaramy się z niej wyciągnąć lekcję, czy też potraktujemy to jako atak i wpadniemy w poczucie bezwartościowości? To jest moment, w którym wybór należy do nas.

Wybory świadome a nieświadome

Nie wszystkie nasze decyzje są podejmowane świadomie. Wiele z nich wynika z naszych nawyków, automatycznych reakcji oraz przekonań, które przyswoiliśmy w dzieciństwie czy w toku dorosłego życia. Często nie zdajemy sobie sprawy, jak ogromny wpływ mają te nieuświadomione wybory na nasze życie. Przykładem może być osoba, która unika podejmowania wyzwań, bo gdzieś w głębi siebie wierzy, że nie zasługuje na sukces. Choć może deklarować, że pragnie rozwoju i zmian, jej działania (lub ich brak) mogą sabotować te pragnienia.

Dobra wiadomość jest taka, że praca nad własną świadomością pozwala nam przejąć większą kontrolę nad swoimi wyborami. Poprzez refleksję, introspekcję oraz, w razie potrzeby, terapię psychologiczną, możemy zidentyfikować te mechanizmy, które stoją na przeszkodzie naszym prawdziwym pragnieniom, i zacząć je zmieniać.

Odpowiedzialność za wybory

Jednym z kluczowych aspektów podejmowania świadomych decyzji jest przyjęcie odpowiedzialności za swoje wybory. Często łatwiej jest obwiniać zewnętrzne okoliczności za nasze niepowodzenia. Psychologia jednak uczy nas, że choć nie zawsze mamy wpływ na wydarzenia, to zawsze mamy wybór, jak na nie zareagujemy. Jest to tzw. internalizacja kontroli — przekonanie, że nasze życie w dużej mierze zależy od nas samych.

Przyjęcie odpowiedzialności nie oznacza jednak, że powinniśmy obwiniać siebie za wszystkie trudności, które napotykamy. Zamiast tego, chodzi o uznanie, że mamy moc kształtowania swojego podejścia do wyzwań, a nasza reakcja na te wyzwania może mieć ogromny wpływ na wynik sytuacji.

Wybory a poczucie sensu i szczęścia

Psychologowie tacy jak Viktor Frankl, który przeżył obozy koncentracyjne, podkreślają, że nawet w najbardziej dramatycznych okolicznościach człowiek może zachować wolność wyboru. Frankl twierdził, że ostateczną wolnością człowieka jest jego zdolność do wyboru swojego stosunku do trudności. W swojej książce "Człowiek w poszukiwaniu sensu" opisał, jak nawet w ekstremalnych warunkach, decyzja o zachowaniu godności i nadaniu sensu cierpieniu pozwalała jednostkom przetrwać.

W codziennym życiu nie musimy stawiać czoła aż tak skrajnym wyzwaniom, jednak to, jak wybieramy reagować na trudności, ma kluczowy wpływ na nasz poziom satysfakcji z życia. Poczucie sensu oraz szczęście wynikają często z wyborów, które są zgodne z naszymi wartościami i autentycznymi pragnieniami.

Wybory a zdrowie psychiczne

Badania pokazują, że osoby, które wierzą w swoją zdolność do wpływania na własne życie (tzw. poczucie sprawczości), rzadziej cierpią na depresję i stany lękowe. Mają też większą tendencję do radzenia sobie z trudnościami, ponieważ czują, że ich działania mogą prowadzić do pozytywnych zmian. Z drugiej strony, osoby, które uważają, że ich życie jest kontrolowane przez czynniki zewnętrzne, mogą odczuwać bezradność, co prowadzi do obniżonego nastroju i motywacji.

 

Choć wiele sytuacji w życiu wydaje się być poza naszą kontrolą, to warto pamiętać, że nasze wybory mają ogromną moc. Decyzje dotyczące tego, jak interpretujemy wydarzenia, jakie wartości kierują naszymi działaniami i jak radzimy sobie z przeciwnościami, mają kluczowe znaczenie dla naszego samopoczucia i jakości życia. Praca nad świadomością swoich wyborów oraz przyjęcie odpowiedzialności za nie może pomóc nam prowadzić bardziej satysfakcjonujące, sensowne i szczęśliwe życie.

Pamiętajmy, że choć nie zawsze możemy kontrolować to, co się wydarza, to mamy moc wyboru, jak na to zareagujemy. I to często właśnie te wybory decydują o naszym szczęściu.

 

Alicja Krawczyk 

psycholog >
Praktyk Terapii Któtkoterminowej Skoncentrowanej na Rozwiązaniu

Nasi specjaliści

Aneta Styńska
Aneta Styńska
Psycholog
Psychoterapeuta
Trener żywienia
Diagnostyka
Anna Jabłońska
Anna Jabłońska
Psycholog
Seksuolog
Psycholog dziecięcy
Alicja Krawczyk
Alicja Krawczyk
Psycholog
Doradca zawodowy
Praktyk terapii BSF
Diagnostyka
Hanna Świerczewska
Hanna Świerczewska
Psycholog
Psychotraumatolog
Psychoonkolog
Łukasz Choinkowski
Łukasz Choinkowski
Psychoterapeuta
Barbara Wysocka
Barbara Wysocka
Psycholog
Terapeuta SFBT
Magdalena Kowalska
Magdalena Kowalska
Psycholog

Jak kupować? Wybierz produkt odpowiedni dla Ciebie Podaj nam swoje dane Dokonaj opłaty Aktywacja następuje w ciągu 24 godzin od momentu wpłaty środków

Jeżeli potrzebujesz natychmiastowej pomocy, zadzwoń pod numer alarmowy 112 (Polska) lub udaj się do najbliższej jednostki pogotowia ratunkowego lub policji. Możesz również skorzystać z bezpłatnego kryzysowego telefonu wsparcia. Numer dla dorosłych tel. 116 123 (14:00-22:00), dla młodzieży tel. 116 111 (12:00-02:00). Nasz serwis nie jest przeznaczony dla osób znajdujących się w sytuacji zagrożenia życia.