Czym jest maskowanie w autyzmie?

poniedziałek, 7 kwietnia 2025

 :: Konsultacje Skype online - umów najbliższy termin >


Maskowanie (ang. masking) to zjawisko powszechne wśród osób w spektrum autyzmu, szczególnie tych, które przez długi czas nie wiedziały o swojej neuroatypowości. Polega ono na ukrywaniu lub tłumieniu swoich naturalnych reakcji, zachowań i trudności po to, by lepiej dostosować się do otoczenia i spełniać oczekiwania społeczne. Choć może to ułatwiać funkcjonowanie na co dzień, wiąże się także z dużymi kosztami emocjonalnymi.

Na czym polega maskowanie?

Maskowanie może przyjmować różne formy, zależnie od osoby i sytuacji. Najczęściej spotykane przejawy to:

  • Udawanie kontaktu wzrokowego, mimo że jest on niekomfortowy lub nienaturalny;

  • Naśladowanie mimiki, gestów i tonu głosu innych osób, by lepiej się dopasować;

  • Tłumienie stymów (zachowań autostymulacyjnych, np. bujania się, machania rękami), które pomagają się wyregulować;

  • Zgadywanie społecznie „właściwych” odpowiedzi lub reakcji w sytuacjach społecznych;

  • Ukrywanie trudności sensorycznych – np. znoszenie hałasu czy niewygodnych ubrań bez sygnalizowania dyskomfortu.

Dlaczego osoby autystyczne maskują?

Maskowanie bywa reakcją na presję społeczną, chęć bycia akceptowanym lub uniknięcia odrzucenia. Osoby w spektrum od dziecka uczą się, że ich naturalne zachowania są „dziwne”, „niewłaściwe” lub „niegrzeczne”. W dorosłości może to prowadzić do wyuczenia całego zestawu strategii adaptacyjnych, które pomagają „wpasować się” w normy społeczne.

Koszty maskowania

Choć maskowanie może być skuteczne w krótkim okresie (np. w pracy czy w kontaktach społecznych), jego długoterminowe skutki są często negatywne:

  • Zmęczenie i wyczerpanie emocjonalne;

  • Wypalenie autystyczne – stan głębokiego zmęczenia psychicznego, często wymagający długotrwałej regeneracji;

  • Obniżona samoocena i poczucie braku autentyczności;

  • Problemy ze zdrowiem psychicznym – depresja, lęk, zaburzenia lękowe społeczne.

Diagnoza jako szansa na zrzucenie maski

Dla wielu dorosłych diagnoza autyzmu staje się momentem przełomowym. Umożliwia lepsze zrozumienie siebie, zaakceptowanie swoich potrzeb i rezygnację z nadmiernego maskowania. To pierwszy krok do budowania życia w zgodzie ze sobą, bez ciągłego udawania i napięcia.

Co dalej?

Jeśli odnajdujesz się w opisanych doświadczeniach i przez lata miałaś/miałeś poczucie, że nie możesz być w pełni sobą – być może warto rozważyć diagnozę. Zrozumienie, że nie jesteś sam/a i że istnieją osoby, które doświadczają podobnie, może przynieść ulgę i otworzyć nowe możliwości.

Zrób pierwszy krok – umów się na konsultację. 📩 Skontaktuj się z nami, by dowiedzieć się więcej.

 

 Alicja Krawczyk 

psycholog >
Terapeuta SFBT
Diagnoza spektrum autyzmu

Diagnoza ADHD

Nasi specjaliści

Aneta Styńska
Aneta Styńska
Psycholog
Psychoterapeuta
Trener żywienia
Diagnostyka
Anna Jabłońska
Anna Jabłońska
Psycholog
Seksuolog
Psycholog dziecięcy
Alicja Krawczyk
Alicja Krawczyk
Psycholog
Doradca zawodowy
Terapeuta SFBT
Diagnostyka
Hanna Świerczewska
Hanna Świerczewska
Psycholog
Psychotraumatolog
Psychoonkolog
Łukasz Choinkowski
Łukasz Choinkowski
Terapeuta uzależnień
Barbara Wysocka
Barbara Wysocka
Psycholog
Terapeuta SFBT
Umów najbliższy termin

Jak kupować? Wybierz produkt odpowiedni dla Ciebie Podaj nam swoje dane Dokonaj opłaty Aktywacja następuje w ciągu 24 godzin od momentu wpłaty środków

Jeżeli potrzebujesz natychmiastowej pomocy, zadzwoń pod numer alarmowy 112 (Polska) lub udaj się do najbliższej jednostki pogotowia ratunkowego lub policji. Możesz również skorzystać z bezpłatnego kryzysowego telefonu wsparcia. Numer dla dorosłych tel. 116 123 (14:00-22:00), dla młodzieży tel. 116 111 (12:00-02:00). Nasz serwis nie jest przeznaczony dla osób znajdujących się w sytuacji zagrożenia życia.