Jak się mądrze kłócić czyli kłótnia w pigułce
czwartek, 18 kwietnia 2013
:: Problem dotyczy Ciebie? Przeczytaj o terapii dla par lub terapii rodzinnej >
Kłótnia w związku często postrzegana jest jako coś negatywnego - znak, że między ludźmi źle się dzieje. Tymczasem konstruktywnie prowadzone spory zazwyczaj przynoszą wiele dobrego. Oczyszczają atmosferę, pozwalają partnerom lepiej się poznać i pracować nad relacją.
Związek tworzy dwoje ludzi, którzy różnią się od siebie, dlatego spory są nieuniknione. Występują w każdej relacji i na każdym jej etapie. Często działają destrukcyjnie, oddalając od siebie partnerów i tworząc mur pretensji, negatywnych emocji i nieporozumień. Jednak nie musi tak być. Możecie sprawić, że spór posłuży rozwojowi i umocnieniu związku. Dlatego warto nauczyć się kłócić konstruktywnie.
Mądry spór jest dyskusją osób, które mają odmienne zdanie na jakiś temat. Często na przeszkodzie stają różnie nieprzyjemne uczucia - złość, gniew, zranienie, żal, lęk czy uraza. Kiedy emocje biorą górę nad rozsądkiem, dyskusja zamienia się w niekonstruktywną kłótnię - wyrzucanie pretensji, trzaskanie drzwiami i wykrzykiwanie zdań, których później żałujesz.
Buzujące emocje
Emocje zawsze są znakiem, komunikatem. Zastanów się, co chcą przekazać Ci Twoje uczucia.
- Czego dokładnie dotyczą. Zrozumienie zwykle sprawia, że nad emocjami łatwiej jest zapanować. Przyjrzyj się, czy nie są one nieadekwatne do sytuacji.
- Czy rzeczywiście reakcja emocjonalna odpowiada zdarzeniu?
- Czy nie wydaje Ci się ona nadmierna?
Być może uczucia nie dotyczą wcale tej konkretnej sprawy, ale jakiegoś doświadczenia z przeszłości?
Wyobraź sobie, że jako dziecko miałeś bardzo zapracowanego ojca, który często obiecywał Ci wspólnie spędzony weekend na działce, a później odwoływał go, tłumacząc się pracą. Mogłeś wtedy złościć się, czuć się opuszczony i nieważny. Kiedy Twój partner odwoła wspólnie zaplanowaną wycieczkę możesz zareagować nieadekwatnie do sytuacji. Naturalne jest, że pojawią się różne negatywne emocje, jak rozczarowanie, złość czy zawód. Jednak nałożą się na to również doświadczenia z dzieciństwa i będziesz gniewał się na partnera, nie tylko za to co zrobił, ale także za zachowanie własnego ojca. W takich momentach warto jest uświadomić sobie co się dzieje i starać się oddzielić bagaż wcześniejszych doświadczeń, od tego co tu i teraz. Twój partner pewnie nie zrozumie, dlaczego Twoja reakcja była tak silna.
Oczywiście emocje mogą być adekwatne do sytuacji, a jednocześnie bardzo intensywne. Silna złość utrudnia efektywną kłótnię. Lepiej, by emocje nieco opadły zanim zaczniecie rozmawiać. Kiedy czujesz, że zalewa Cię gniew, postaraj się na chwilę zatrzymać, rozluźnić mięśnie, zdystansować do sytuacji, wziąć kilka głębokich oddechów. Podczas kłótni naturalne jest przeżywanie silnych emocji, jednak ważne, by nie pozwolić im całkowicie sobą zawładnąć.
Z drugiej strony nie warto tłumić nieprzyjemnych emocji i udawać, że nic się nie stało. Uczucia nie znikają i mogą wybuchnąć w najmniej odpowiednim momencie. Wyobraź sobie, że denerwuje Cię, że Twoja partnerka nie zmywa po sobie naczyń. Zwróciłeś jej na to uwagę kilka razy, ale jej zachowanie się nie zmieniło. Czujesz złość, masz poczucie bycia ignorowanym, denerwuje Cię nierówny podział obowiązków domowych. Jednak dla świętego spokoju nie wspominasz już o tym, tłumaczysz sobie, że to nieważne i sam zmywasz brudne talerze. Prawdopodobnie wciąż żywisz do niej urazę, która rośnie za każdym razem kiedy musisz stać przy zlewie i sprzątać. Kiedy pojawi się jakiś inny spór, na przykład o wychowanie dziecka czy gotowanie, możesz wybuchnąć nieadekwatnie dużą złością. Będziesz gniewał się nie tylko na to, co tu i teraz, ale także za nigdy niepozmywane naczynia.
Tłumienie złości wpływa niekorzystnie na zdrowie. Możesz odczuwać dolegliwości psychosomatyczne - bóle brzucha, głowy czy pleców. Sprzyja rozwijaniu się chorób. Czasami niewyrażona złość kierowana jest przeciwko zupełnie innym ludziom, albo przeciwko samemu sobie. Dlatego warto jest zauważać i komunikować irytację i starać się rozwiązywać problemy na bieżąco. W przeciwnym wypadku będą się one kumulowały, powoli, często niemal niezauważalnie niszcząc związek i odsuwając od siebie partnerów.
Okazywanie złości jest także ważnym komunikatem dla drugiej osoby: "jesteś dla mnie ważny". Wyrażanie gniewu w bezpieczny i kontrolowany sposób pokazuje, że relacja jest dla Ciebie istotną częścią życia.
Kiedy uda Ci się zapanować nad nieprzyjemnymi emocjami i zrozumieć, co je wywołało, otwarcie powiedz o tym partnerowi.
Jak kłócić się konstruktywnie? Poniżej kilka pomocnych wskazówek.
- Trzymaj się tematu.
Podczas kłótni staraj się odnosić do aktualnego problemu, mów o tym co jest istotą sporu. Skup się na tym, co tu i teraz. Wypominanie dawnych uraz i błędów nie pomoże rozwiązać konfliktu. Zaczniecie rozdrapywać dawne rany, a w końcu nie będziecie już wiedzieli czego tak naprawdę dotyczył spór.
- Używaj komunikatu "ja".
Mów o sobie i swoich uczuciach. "Ja czuję się w tej sytuacji...", "Odniosłam wrażenie, że...", "To sprawiło, że poczułem się...". Powiedz jak zachowanie partnera wpłynęło na Ciebie.
- Nie uogólniaj.
Unikaj słów takich jak: "zawsze", "nigdy" i "Ty jesteś...". Trzymaj się faktów. Nie oceniaj osoby, tylko jej działania. Zamiast powiedzieć: "Jesteś taki nieodpowiedzialny! Zawsze się spóźniasz", możesz stwierdzić: "Zezłościło mnie to, że się spóźniłeś. Poczułam się zignorowana i opuszczona, ponieważ musiałam na Ciebie czekać."
- Nie porównuj.
Unikaj porównywania partnera z innymi osobami. Nie mów: "Jacek świetnie sobie radzi w pracy, czemu nie jesteś taki jak on?". Takie zdanie nie prowadzi do rozwiązania sporu.
- Nie krzycz.
Staraj się unikać podnoszenia głosu.
- Słuchaj.
Uważne słuchanie to trudna, ale niezwykle przydatna umiejętność. Postaraj się jak najlepiej zrozumieć partnera. Pozwól mu mówić i nie zajmuj swoim monologiem całego czasu. Możesz parafrazować jego zdania, by sprawdzić czy na pewno dobrze odczytałeś jego słowa. Nie domyślaj się, co osoba miała na myśli - często prowadzi to do niepotrzebnych nieporozumień. Jeśli nie wiesz, co dokładnie oznaczają jego słowa, zapytaj. Dzięki temu uda Wam się zrozumieć sedno problemu, a partner poczuje, że jest ważny, a jego słowa istotne. Prawdopodobnie sam także zwróci większą uwagę na to, co mówi i chętniej wysłucha Ciebie.
- Zadbaj o czas.
Ważne, by rozwiązywać konflikty na bieżąco. Z drugiej strony, kiedy czujesz, że zalewają Cię negatywne emocje, pozwól sobie na krótką przerwę - odetchnij, wyjdź na spacer, posłuchaj muzyki. Ważne, by nie trwało to za długo. Spróbuj sam wyczuć ile czasu jest niezbędne.
Partner pozostawiony sam sobie z trudną sytuacją, może czuć odrzucenie.
Nie kończ kłótni wychodząc ostentacyjnie z domu, trzaskając drzwiami, zamykając się w innym pokoju. Jeżeli potrzebujesz przerwy, powiedz o tym, najlepiej uprzedzając ile czasu może ona potrwać. Dzięki temu partner będzie miał poczucie, że dbasz o niego, nie ignorujesz uczuć.
- Szanuj.
Przede wszystkim szanuj drugą osobę. Pamiętaj o więzi, która Was łączy. Teraz jesteście w konflikcie, ale przecież nie przekreśla to Waszej miłości, przywiązania i wzajemnej troski.
- Dąż do rozwiązania.
Celem konstruktywnej kłótni jest rozwiązanie konfliktu. Skupiaj się na osiągnięciu kompromisu, który satysfakcjonowałby obie strony. Zastanów się z czego możesz zrezygnować. Kłótnia nie powinna służyć demonstracji władzy, ani zranieniu drugiej osoby. "Postawienie na swoim", ani udowodnienie, że ma się rację, nie są najważniejsze. Zrozum, czego chce druga strona i uszanuj to. Z drugiej strony nie ulegaj, by tylko doprowadzić do pogodzenia. Wciąż będziesz czuł niezadowolenie, a konflikt prawdopodobnie wybuchnie na nowo. Ustalcie strategię, która będzie odpowiadała Wam obojgu.
- Otwórz się na pojednanie.
Jeżeli udało Wam się dojść do porozumienia, staraj się pogodzić. Nie stawiaj się w roli zranionej ofiary, przyjmij przeprosiny. Ważne, byś sam też potrafił przeprosić.
- Nie poddawaj się.
Zdarza się, że nie ma możliwości porozumienia przy pierwszej kłótni. Czasem potrzeba więcej czasu by wypracować satysfakcjonujący kompromis. Ważne, że próbujecie i małymi kroczkami zbliżacie się do rozwiązania.
Bardzo ważne byś pamiętał, że kłótnia służy poznaniu racji partnera i wypracowaniu rozwiązania. Nie powinna stanowić jedynie sposobu rozładowania napięcia - wtedy problem pozostaje i nadal Was dzieli.
Często mówi się, że dzieci nie powinny obserwować sporów rodziców. Jeśli są bardzo małe, albo kłótnia dotyczy trudnych, osobistych spraw, najlepiej by dorośli zadbali o prywatność. Jednak kiedy dzieci są już nieco starsze, a spór dotyczy niewyniesionych śmieci czy rozrzuconych skarpetek, może być modelem jak dobrze prowadzić kłótnię. Dzieci obserwując mądrze spierających się rodziców, uczą się jak rozmawiać, spokojnie przedstawiać swoje racje, przepraszać i godzić się. Dowiadują się, że złość można konstruktywnie wykorzystać, a odmienne zdanie na jakiś temat nie prowadzi do rozpadu związku.
Konstruktywna kłótnia wymaga wysiłku, dobrych chęci, cierpliwości, odwagi i umiejętności. Mimo to, opłaca się, ponieważ pozwala budować pozytywną relację opartą na silnych podstawach. Każdy spór może prowadzić do udoskonalenia związku i lepszego poznania partnera.
Pozdrawiam Cię serdecznie
Marta Rozbicka
___________________________________________________________________________________________________________
Jak rozwiązać intymne problemy w Twoim związku
- profesjonalnie, skutecznie i anonimowo?
- Pakiet 3 porad seksuologicznych (skype) w jęz. polskim oraz jęz. angielskim
- Pakiet 3 porad psychologicznych + 1 gratis (skype) w jęz. polskim oraz jęz. angielskim
- Terapia par w jęz. polskim (skype) oraz jęz. angielskim
- Create Your Future - Program Zmiany Osobistej
- Program Odnowy Związku
__________________________________________________________________________________________________________
Nasi specjaliści
Aneta Styńska
Psychoterapeuta
Trener żywienia
Diagnostyka
Anna Jabłońska
Seksuolog
Psycholog dziecięcy
Alicja Krawczyk
Doradca zawodowy
Praktyk terapii BSF
Diagnostyka
Hanna Świerczewska
Psychotraumatolog
Psychoonkolog
Łukasz Choinkowski
Barbara Wysocka
Terapeuta SFBT
