Jak to się dzieje, że potrafisz przeczytać ten tekst?

czwartek, 18 marca 2021

:: Konsultacje i terapie z psychologiem online- umów najbliższy termin >

mózg

Jak to się dzieje, że potrafisz przeczytać ten tekst? Czy małpy są praworęczne? Oraz która półkula mózgu jest większa?

Zacznijmy od zdolności naszego mózgu do odkodowywania abstrakcyjnego ciągu znaków i nadawania im sensu.

Pierwsze osobniki naszego gatunku (Homo sapiens sapiens) pojawiły się ok. 190 tyś. lat temu. Początkowo dzieliły one Ziemię z innymi gatunkami z podplemienia Hominina, ale dzięki swoim możliwościom intelektualnym (mózg Homo sapiens sapiens był trzykrotnie większy od mózgu australopiteków oraz o ok. ⅓ większy od mózgów Homo erectus!) szybko odstawiły całą stawkę człekokształtnych w ewolucyjnym wyścigu o panowanie nad światem. Po wielu latach – bo dopiero ok. 5 tysięcy lat temu Człowiek współczesny obmyślił koncepcję zapisu słów. Pismo! Cóż za zwrot w historii człowieka! Mimo wszystko, setki pokoleń obywały się bez tego fenomenalnego rozwiązania, a to znaczy, że w mózgu nie istniał żaden ośrodek odpowiadający za umiejętność pisania czy czytania! Nasze mózgi musiały więc skorzystać z tego co miały i tak funkcja czytania trafiła do ośrodka rozpoznawania kształtów i rzeczy, gdzie wyodrębnił się ośrodek wzrokowy mowy. Podczas lektury aktywuje się dolna część kory potyliczno-skroniowej w lewej półkuli mózgowej. Ale to wiemy dopiero dziś, dzięki technologii, która pozwoliła nam podejrzeć pracę mózgu w trakcie wykonywania różnych czynności. Kojarzycie zniekształcony tekst o najnowszych badaniach brytyjskich naukowców, którzy dowiedli, iż kolejność liter w słowie – poza pierwszą i ostatnią, nie jest dla mózgu ważna w procesie czytania? Sprawdźcie: Pdobnoo nie ma zanzcenia klojenśoć lietr w zaipsnacyh soławch, bo nsaze mzógi nie cztayją oosbynch letir, a całe sołwa od razu! No i jak? Daliście radę?

Dlaczego możemy odczytać tak zniekształcony tekst? Bo mamy zanotowane w głowie schematy zapisu słów, które wyciągamy z pamięci podczas czytania. Rozpoznajemy je szybko – prawie na “pierwszy rzut oka” – jak widziane przez nas przedmioty.

Poza ośrodkiem wzrokowym mowy w lewej półkuli znajdą się jeszcze inne obszary związane z czytaniem, pisaniem, a także mówieniem. Jedna z teorii tłumacząca pewną asymetrię w lokalizowaniu funkcji mózgu mówi, że dzięki takiemu uporządkowaniu struktur, gdy w jednej z półkul zlokalizowany jest ośrodek określonej funkcji – w drugiej automatycznie pozostaje “wolne miejsce” na inną. Zmniejsza to częstotliwość występowania “błędów” związanych z przekazywaniem informacji.

Jednym z bardziej ewidentnych przykładów na lateralizację mózgu jest preferowanie prawej lub lewej strony. Ok. 90% ludzi jest praworęcznych, pozostałe 10% preferuje lewą rękę lub jest oburęczna. Przez bardzo długi czas naukowcom wydawało się to cechą przypisaną tylko gatunkowi ludzkiemu. Tymczasem obserwacje zwierząt jednoznacznie pokazały nam, że one też mają swoje preferencje w tym temacie. I tak, 90% papug do podnoszenia przedmiotów używa lewej nogi, a ok. 65% szympansów jest praworęcznych.

W wyniku wielu uproszczeń i powtarzanych mitów rozwinął się pogląd, że prawa półkula mózgowa to ta związana kreatywnością, twórczością, emocjonalnością. A lewa – większa pozwala nam na logiczne myślenie, analizę. Choć w tym szalenie pociągającym uporządkowaniu jest cała masa ziaren prawdy to jednak działanie naszego mózgu jest o wiele bardziej złożone, a dzięki temu dużo ciekawsze!

Rzeczywiście, ośrodki językowe zlokalizowane są w lewej półkuli, a jednak rozumienie metafor, sarkazmu, trybów – przypuszczającego czy rozkazującego możliwe jest dopiero dzięki połączeniu z półkulą prawą.

Dobrym przykładem współpracy pomiędzy półkulami (można by rzec śpiewającym) jest przetwarzanie muzyki. Umiejętność tworzenia czy emocjonalnej reakcji na utwór muzyczny przypisana jest prawej półkuli, ale już rejestrowanie wysokości dźwięków czy tempa odbywa się w półkuli lewej. Jedno bez drugiego nie istnieje.

Mam w głowie jeszcze jeden ciekawy fenomen, bardzo ostatnio modny i pożądany – w życiu, w łóżku, w pracy. Kreatywność. Czym ona w ogóle jest? Czy to będzie pojęcie tożsame twórczości, myśleniu poza schematami? Wymyślanie historii? Łączenie z pozoru niezwiązanych ze sobą pojęć? Dochodzenie do rozwiązania, głowienie się nad problemem przypisane są do półkuli lewej, tymczasem naukowcy podglądający pracę mózgów szukających przełomowych rozwiązań, “wpadających” na pomysł zaobserwowali wzmożone zużywanie energii w regionie prawej półkuli mózgowej, co świadczy o tym, że rozwiązanie rodzi się właśnie tam!

Karolina Kwiatoń
Psychorada.pl

Nasi specjaliści

Aneta Styńska

Psycholog
Psychoterapeuta
Trener żywienia
Diagnostyka

Anna Jabłońska

Psycholog
Seksuolog
Psycholog dziecięcy

Alicja Krawczyk

Psycholog
Doradca zawodowy
Praktyk terapii BSF
Diagnostyka

Hanna Świerczewska

Psycholog
Psychotraumatolog
Psychoonkolog

Łukasz Choinkowski

Psychoterapeuta

Barbara Wysocka

Psycholog
Terapeuta SFBT

Magdalena Kowalska

Psycholog

Umów najbliższy termin

Jak kupować? Wybierz produkt odpowiedni dla Ciebie Podaj nam swoje dane Dokonaj opłaty Aktywacja następuje w ciągu 24 godzin od momentu wpłaty środków

Jeżeli potrzebujesz natychmiastowej pomocy, zadzwoń pod numer alarmowy 112 (Polska) lub udaj się do najbliższej jednostki pogotowia ratunkowego lub policji. Możesz również skorzystać z bezpłatnego kryzysowego telefonu wsparcia. Numer dla dorosłych tel. 116 123 (14:00-22:00), dla młodzieży tel. 116 111 (12:00-02:00). Nasz serwis nie jest przeznaczony dla osób znajdujących się w sytuacji zagrożenia życia.

Na naszych stronach używamy technologii, takich jak pliki cookie, do zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu personalizowania treści i reklam oraz analizowania ruchu na stronach i w Internecie. W ten sposób technologię tę wykorzystują również podmioty powiązane z Psychorada.pl. Pragniemy zapoznać Cię ze szczegółami stosowanych przez nas technologii oraz z przepisami, które niebawem wejdą w życie, tak aby dać Ci pełną wiedzę i komfort w korzystaniu z Psychorady. Zapoznaj się z poniższymi informacjami przed przejściem do serwisu. Klikając przycisk „Przejdź do serwisu” lub zamykając to okno zgadzasz się na postanowienia zawarte poniżej oraz akceptujesz Regulamin serwisu Psychorada.pl i Politykę Prywatności.

RODO

Z dniem 25 maja 2018 r. rozpoczyna obowiązywanie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (określane popularnie jako „RODO”). RODO obowiązywać będzie w identycznym zakresie we wszystkich krajach Unii Europejskiej, a więc także w Polsce i wprowadza szereg zmian w zasadach regulujących przetwarzanie danych osobowych, które będą miały wpływ na wiele dziedzin życia, w tym na korzystanie z usług internetowych, takich jak między innymi usługi serwisu Psychorada.pl. W tej informacji przedstawiamy skrót najważniejszych zagadnień dotyczących przetwarzania Twoich danych osobowych, jakie może mieć miejsce po 25 maja 2018 r. w związku z korzystaniem z naszych usług. Prosimy Cię o jej przeczytanie, nie zajmie to więcej niż kilka minut.

Czym są dane osobowe

Dane osobowe to, zgodnie z RODO, informacje o zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej. W przypadku korzystania z naszego serwisu takimi danymi są np. adres e-mail, adres IP lub Twoje dane w serwisie konsultacyjnym czy w innej usłudze oferowanej przez Psychoradę. Dane osobowe mogą być zapisywane w plikach cookies lub podobnych technologiach (np. local storage) instalowanych przez nas lub naszych Zaufanych Partnerów na naszych stronach i urządzeniach, których używasz podczas korzystania z naszych usług.

Podstawa i cel przetwarzania

Przetwarzanie danych osobowych wymaga podstawy prawnej. RODO przewiduje kilka rodzajów takich podstaw prawnych dla przetwarzania danych, a w przypadkach korzystania z naszych usług wystąpią, co do zasady trzy z nich:

Niezbędność przetwarzania do zawarcia lub wykonania umowy, której jesteś stroną. Umowa to, w naszym przypadku, regulamin serwisu i informacje na stronach ofertowych danej usługi. Jeśli zatem zawieramy z Tobą umowę o realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Twoje dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy. W przypadku, gdy zakładasz u nas konto, to umowa o dostarczenie tego konta upoważnia nas do przetwarzania danych niezbędnych do jego zapewnienia (np. danych podanych przez Ciebie w profilu tego konta). Bez tej możliwości nie bylibyśmy w stanie zapewnić Ci usługi, a Ty nie mógłbyś z niej korzystać.
Niezbędność przetwarzania do celów wynikających z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez administratora lub przez stronę trzecią. Ta podstawa przetwarzania danych dotyczy przypadków, gdy ich przetwarzanie jest uzasadnione z uwagi na nasze usprawiedliwione potrzeby, co obejmuje między innymi konieczność zapewnienia bezpieczeństwa usługi (np. sprawdzenie, czy do Twojego konta nie loguje się nieuprawniona osoba), dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług i dopasowania ich do potrzeb i wygody użytkowników (np. personalizowanie treści w usługach) jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora Psychorada.pl w serwisie administratora (np. jeśli interesujesz się psychologią dziecka i oglądasz materiały na ten temat w Psychorada.pl to możemy Ci wyświetlić reklamę na podobny temat).
Twoja dobrowolna zgoda. Aby móc pokazać interesujące Cię oferty reklamowe (np. produktu lub usługi, których możesz potrzebować) reklamodawcy i ich przedstawiciele muszą mieć możliwość przetwarzania Twoich danych. Udzielenie takiej zgody jest całkowicie dobrowolne, i jeśli nie chcesz, nie musisz jej udzielać. Dzięki naszemu rozwiązaniu masz również możliwość ograniczenia zakresu lub zmiany zgody w dowolnym momencie.

Twoje dane, w ramach naszych usług, przetwarzane będą wyłącznie w przypadku posiadania przez nas lub inny podmiot przetwarzający dane jednej z dopuszczonych przez RODO podstaw prawnych i wyłącznie w celu dostosowanym do danej podstawy, zgodnie z opisem powyżej. Twoje dane przetwarzane będą do czasu istnienia podstawy do ich przetwarzania – czyli w przypadku udzielenia zgody do momentu jej cofnięcia, ograniczenia lub innych działań z Twojej strony ograniczających tę zgodę, w przypadku niezbędności danych do wykonania umowy – przez czas jej wykonywania, a w przypadku, gdy podstawą przetwarzania danych jest uzasadniony interes administratora – do czasu istnienia tego uzasadnionego interesu.

Administratorzy

Administratorami Twoich danych osobowych Psychology Consulting Aneta Styńska właściciel serwisu internetowego Psychorada.pl. Pełne dane administratora możesz sprawdzić wchodząc na podstrone Kontakt. Znajdziesz tam również informację o naszych Zaufanych Partnerach, czyli firmach i innych podmiotów, z którymi współpracujemy głównie w zakresie administracyjnym, technologicznym koniecznym do prowadzenia serwisu i marketingowym.

Przekazywanie danych

Twoje dane będą przetwarzać Psychology Consulting właściciel serwisu Psychorada.pl i Zaufani Partnerzy. Twoje dane mogą być również powierzone do przetwarzania innym podmiotom. W każdym takim przypadku przekazanie danych nie uprawnia ich odbiorcy do dowolnego korzystania z nich, a jedynie do korzystania w celach wyraźnie wskazanych przez Psychorada.pl lub Zaufanego Partnera. Przekazywanie danych ma miejsce na ogół w przypadku współpracy z podwykonawcą (np. agencją marketingową) lub usługodawcą (np. dostawcą usług przechowywania danych). Dzięki temu możemy np. lepiej dobrać najciekawsze lub najtańsze oferty dopasowane dla Ciebie. W każdym przypadku przekazanie danych nie zwalnia przekazującego z odpowiedzialności za ich przetwarzanie. Dane mogą być też przekazywane organom publicznym, o ile upoważniają ich do tego obowiązujące przepisy i przedstawią odpowiednie żądanie, jednak nigdy w innym przypadku.

Cookies

Na naszych stronach internetowych i w aplikacjach używamy technologii, takich jak pliki cookie, local storage i podobnych służących do zbierania i przetwarzania danych osobowych oraz danych eksploatacyjnych w celu personalizowania udostępnianych treści i reklam oraz analizowania ruchu na naszych stronach. W ten sposób technologię tę wykorzystują również nasi Zaufani Partnerzy. Cookies to dane informatyczne zapisywane w plikach i przechowywane na Twoim urządzeniu końcowym (tj. Twój komputer, tablet, smartphone itp.), które przeglądarka wysyła do serwera przy każdorazowym wejściu na stronę z tego urządzenia, podczas gdy odwiedzasz różne strony w Internecie. W każdej chwili możesz zmienić ustawienia swojej przeglądarki, by ograniczyć lub wyłączyć funkcjonowanie plików cookies oraz jak usunąć takie pliki z Twojego urządzenia.

Zaufani Partnerzy

To firmy i inne podmioty, z którymi współpracujemy głównie w zakresie administracyjnym, technologicznym koniecznym do prowadzenia serwisu i marketingowym. Jeśli interesuje cię dokładna lista Zaufanych Partnerow, skontaktuj się z nami.

Twoje uprawnienia

Zgodnie z RODO przysługują Ci następujące uprawnienia wobec Twoich danych i ich przetwarzania przez nas i Zaufanych Partnerów.

Jeśli udzieliłeś zgody na przetwarzanie danych możesz ją w każdej chwili wycofać.
Masz również prawo żądania dostępu do Twoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do przeniesienia danych, wyrażenia sprzeciwu wobec przetwarzani danych oraz prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego – GIODO. Uprawnienia powyższe przysługują także w przypadku prawidłowego przetwarzania danych przez administratora.

Zgoda na przetwarzanie Twoich danych osobowych

Jeśli chcesz zgodzić się na przetwarzanie przez podmioty z Psychology Consulting Aneta Styńska (serwis Psychorada.pl) i Zaufanych Partnerów Twoich danych osobowych zebranych w związku z korzystaniem przez Ciebie ze stron i aplikacji internetowych dostarczanych przez Psychorada.pl w celach marketingowych (obejmujących niezbędne działania analityczne i zestawianie w profile marketingowe na podstawie Twojej aktywności na stronach internetowych) w tym ich przetwarzanie w plikach cookies itp. instalowanych na Twoich urządzeniach i odczytywanych z tych plików przez podmioty z Psychology Consulting (serwis Psychorada.pl) i Zaufanych Partnerów możesz w łatwy sposób wyrazić tę zgodę, klikając w przycisk „Przejdź do serwisu” lub zamykając to okno.

Jeśli nie chcesz wyrazić opisanej wyżej zgody lub w ograniczyć jej zakres prosimy o kliknięcie w „Ustawienia zaawansowane”. Wyrażenie zgody jest dobrowolne. W każdym momencie możesz także edytować Twoje preferencje w zakresie udzielonej zgody, w tym nawet wycofać ją całkowicie.
Powyższa zgoda dotyczy przetwarzania w celach marketingowych innych niż własne cele podmiotów z Psychology Consulting. Informujemy jednocześnie, iż Psychology Consulting w ramach udostępnianych przez siebie usług internetowych przetwarzać będą Twoje dane we własnych celach marketingowych opisanych szczegółowo powyżej w oparciu o ich prawnie uzasadniony interes, jako administratora.

Zgoda na instalowanie plików cookies itp. na Twoich urządzeniach i dostęp do tych plików.

Na naszych stronach internetowych i w aplikacjach używamy technologii, takich jak pliki cookie, local storage i podobnych służących do zbierania i przetwarzania danych osobowych oraz danych eksploatacyjnych w celu personalizowania udostępnianych treści i reklam oraz analizowania ruchu na naszych stronach. Te pliki cookie pomagają poprawić jakość treści reklamowych na stronach i w aplikacjach. Dzięki tym technologiom możemy zapewnić Ci lepszą obsługę poprzez serwowanie reklam lepiej dopasowanych do Twoich preferencji i serwowanie treści, które mogą Cię bardziej zainteresować. Pliki te pozwalają nam również lepiej badać i analizować zainteresowanie naszymi stronami i treściami, które Ci serwujemy. Dzięki tym analizom możemy zadbać o jakość serwowanych przez nas treści.

Zgoda dotyczy przetwarzania Twoich danych osobowych przez Zaufanych Partnerów w celach marketingowych, które obejmują także niezbędne działania analityczne i zestawianie w profile marketingowe na podstawie Twojej aktywności na stronach internetowych. Na podstawie tej zgody, Twoje dane, w tym zebrane informacje o Twojej aktywności na stronach internetowych, będą wykorzystywane do prezentowania Ci reklam produktów i usług naszych Partnerów biznesowych, dopasowanych do Twoich zainteresowań.