Osobowość narcystyczna w związku, w pracy, w społeczeństwie – jak sobie z nią radzić?
czwartek, 9 lutego 2023
:: Konsultacje Skype online - umów najbliższy termin >
W związku...
Osobowość narcystyczna nie potrafi tworzyć szczerych i głębokich, autentycznych relacji. Nie zbuduje trwałych relacji na solidnych podstawach, ponieważ nie potrafi rozwinąć empatii ani właściwego zainteresowania drugą osobą. Sama jednak takiego pełnego zainteresowanie oczekuje a dodatkowo nieustannej uwagi, a także ciągłego potwierdzania, że jest wyjątkowa i atrakcyjna. Osobowości narcystyczne mogą często zmieniać partnerów, aby stać się bardziej atrakcyjnymi i czarującymi. Czasami jednak narcyzi są tak przekonani, że są idealną osobą, że próbują stworzyć obraz wyidealizowanej rodziny. W takim przypadku będą zachowywać się jak wzorowa żona/mąż, aby uzasadnić mit, który sami dla siebie stworzyli.
Relacje z narcyzami są trudne. Druga osoba może czuć się lekceważona i nieistotna, pomijana w związku. Może też czuć, że jej potrzeby są nieważne.
Najtrudniejsze w relacji bliskiej z narcyzem jest brak empatii, a oprócz tego taka osoba ma problem z zaangażowaniem emocjonalnym, więc partner czuje, że sam jest bardziej zaangażowany i relacja jest nierówna. Dlatego tak bardzo trudno taki związek utrzymać, bo narcyz ma trudności w byciu czułym, a to może okazać się nie do zniesienia dla partnera.
W rodzinie...
Osobowość narcystyczna może być wynikiem wychowania. Zatem w tym przypadku sami rodzice wspierają narcyza, utwierdzają dziecko w przekonaniu, że jest absolutnie wyjątkowe i zasługuje na specjalne traktowanie.
Inny problem problem pojawia się, gdy rodzic jest osobowością narcystyczną. A to może wiązać się z tym, że nie będzie w stanie okazać miłości własnej rodzinie, co może poważnie wpłynąć na relacje z najbliższymi. Dzieci narcyzów bardzo często cierpią z tego powodu, nawet w dorosłym życiu, czują się niewarte miłości i uwagi drugiej osoby, i w ogóle nieważne.
W pracy...
Osobowość narcystyczna w pracy może poważnie zakłócić funkcjonowanie całego zespołu. Często stara się być przywódcą, narzucając innym swoje zdanie i wierząc, że jest nieomylny.
Podczas spotkań grupowych czy szkoleń osobowości narcystyczne mogą nabrać przekonania, że są lepsze od innych i często otwarcie to podkreślają. Osoby tego typu lubią wymyślać słowa w swoich wypowiedziach, aby podkreślić swoje zasługi, wykształcenie lub sukces, próbując pokazać kolegom, że za nimi nie nadążają.
Ponadto narcyzi w pracy mają trudności z pracą w zespołach. Starają się samodzielnie osiągać swoje cele i przypisywać sobie zasługi dla dobra zespołu. Mają tendencję do bagatelizowania opinii kolegów i ignorowania ich.
Co możesz zrobić kiedy masz do czynienia z narcyzem?
Nie bierz na siebie winy, którą narcyz próbuje ci wmówić. Powiedz mu otwarcie, że to traktowanie jest niesprawiedliwe i powinno się skończyć. Narcyz może używać różnych argumentów, aby „jego było na wierzchu”, ale nie pozwól się zbić z tropu. Ustal swoje granice i konsekwentnie się ich trzymaj, aby narcyz nie mógł wywierać na ciebie wpływu i tobą manipulować. Nie pozwól się zdominować, narcyz bardzo chętnie góruje nad innymi i usiłuje kontrolować.
Są też takie przypadki, kiedy osoba narcystyczna wiąże się z kimś w niemal symbiotycznym z pozoru związku. Zawsze jest uczynna zajmująca się tą drugą osobą, opiekuńcza, wobec osoby bez której nie wyobraża sobie życia. Taka postawa jest podszyta lękiem. Osoba taka jest przewrażliwiona na reakcje innych, szuka dowodów krytyki, zawstydza się i obraża, często czuje się urażony. Swoje życie spędza na pomaganiu innym, czuje się zbawcą, ratownikiem – musi troszczyć się o inną osobą, bo boi się, że bez niego ta druga osoba sobie nie poradzi. Ciągle w tym wszystkim czuje się pokrzywdzony i zdominowany.
Alicja Krawczyk
psycholog >
Praktyk Terapii Któtkoterminowej Skoncentrowanej na Rozwiązaniu
Źródła:
1. Sheenie Ambardar, Narcisstic Personality Disorder, Medscape; dostęp on-line: http://emedicine.medscape.com/article/1519417-overview#a6
2. "Psychiatria", B.K. Puri, I.H. Treasaden, red. wyd. polskiego J. Rybakowski, F. Rybakowski, wyd. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2014
Nasi specjaliści
Aneta Styńska
Psychoterapeuta
Trener żywienia
Diagnostyka
Anna Jabłońska
Seksuolog
Psycholog dziecięcy
Alicja Krawczyk
Doradca zawodowy
Praktyk terapii BSF
Diagnostyka
Hanna Świerczewska
Psychotraumatolog
Psychoonkolog
Łukasz Choinkowski
Barbara Wysocka
Terapeuta SFBT