PTSD, czyli zespół stresu pourazowego

środa, 7 września 2022

:: Konsultacje i terapia  online- umów najbliższy termin >

PTSD

 PTSD – post-traumatic stress disorder, czyli trudności występujące na skutek jakiegoś trudnego/traumatycznego doświadczenia.

W opisach, ale i mitach pojawił się wcześnie, bo Odys doświadczał wspomnień dotyczących wojen, w których brał udział. Natomiast jako jednostka opisany został w latach siedemdziesiątych. Do czego z pewnością przyczyniły się wojny i doświadczenia z tego okresu, które można było zebrać w całość i opisać jako trudne doświadczenie – traumatyczne i związane z tym objawy.

 

 

Przyczyny zespołu stresu pourazowego – PTSD

Do zespołu stresu pourazowego mogą doprowadzić różne traumatyczne wydarzenia z życia, czyli takie które przekraczają nasze zdolności do radzenia sobie. Różnimy się od siebie w tym zakresie. Te same lub podobne wydarzenia, u jednej osoby mogą wywołać stres pourazowy, a u innej osoby może to nie nastąpić. W różny sposób sobie radzimy, mam inne zasoby, dlatego takie różnice.

Wiek też nie ma tutaj znaczenia, bo stresu pourazowego mogą doświadczyć zarówno dzieci jak i dorośli, kobiety i mężczyźni, chociaż badania pokazują że kobiety nieco częściej doświadczają PTSD.

Doświadczyć możemy stresu pourazowego nie tylko kiedy jesteśmy czynnymi uczestnikami wydarzenia, takiego jak wojna, wypadek, wykorzystanie seksualne, czy inne bardzo trudne/traumatyczne wydarzenia, traumy i stresu pourazowego może doświadczyć również świadek, czyli osoba, która to widziała, ale nie uczestniczyła.

 

Jakie są objawy zespołu stresu pourazowego (PTSD)

Zespół stresu pourazowego może wywoływać bardzo różne objawy i dolegliwości. Jednym z istotnych jest nawracające przeżywanie traumatycznego zdarzenia. Zarówno na jawie jako powracające wspomnienie jak i w snach, które są na ogół nieprzyjemne, czy wręcz koszmarne.

Osoba, która doświadczyła traumy będzie starała się unikać, sytuacji, okoliczności czy miejsc w jakikolwiek sposób powiązanych z traumą lub przypominających o tym wydarzeniu.

Dodatkowo u wielu osób, które doświadczyły traumy występuje obniżony nastrój, obniżona samoocena, czy wręcz obwinianie siebie, że do tego zdarzenia doszło.

Inne objawy związane z zespołem stresu pourazowego, to mogą być zaburzenia snu, np. Związane z tym że dana osoba boi się iść spać, bo może się przyśnić koszmar, albo nie może zasnąć bo pojawiają się wspomnienia czy flashbacki. Ponadto osoby doświadczające stresu pourazowego mogą być rozdrażnione i reagować złością czy wręcz agresją. Uwidacznia się również nieustanna gotowość na potencjalne zagrożenie. Pojawiają się również objawy somatyczne, takie jak bóle głowy, bóle brzucha, kołatanie serca.

Zespół stresu pourazowego, to bardzo złożony problem.

A co jest istotne – objawy nie muszą wystąpić od razu - mogą ujawniać się nawet po kilku miesiącach od wystąpienia traumatycznego wydarzenia.

 

Czy są jakieś czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia stresu pourazowego?

Do czynników zwiększających ryzyko wystąpienia PTSD zaliczane jest przede wszystkim dorastanie w rodzinie dysfunkcyjnej, przebyte traumy w dzieciństwie, lub po prostu wcześniej. Ale czynnikiem ryzyka będzie również występowanie zaburzeń osobowości, Czy brak wsparcia od bliskich.

Ale też ważne zmiany życiowe poprzedzające wydarzenie traumatyczne. Wszystkie wymienione czynniki wypływają na nasze zasoby, a to od nich zależy jak sobie z czym radzimy lub nie.

Jakie mogą być konsekwencje zespołu stresu pourazowego?

Jedną z konsekwencji doświadczonego stresu pourazowego jest unikanie różnego rodzaju sytuacji i okoliczności, co z pewnością wpływa na życie danej osoby, ale również rodziny tej osoby.

Doświadczony stres pourazowy zwiększa ryzyko wystąpienia innych zaburzeń psychicznych, takich jak zaburzenia odżywiania, zaburzenia lękowe czy zaburzenia depresyjne.

Występuje również zagrożenie myślami samobójczymi czy wręcz samobójstwem.

 

Jak się rozpoznaje zespół stresu pourazowego?

Aby rozpoznać zespół stresu pourazowego trzeba wykonać badanie przeprowadzone przez lekarza psychiatrę, polegające na zebraniu szczegółowego wywiadu oraz przeprowadzenia badania ogólnego stanu psychicznego pacjenta.

Jednym z kryteriów, najistotniejszych jest to, że objawy powinny wystąpić w związku z jakimś konkretnym, traumatycznym wydarzeniem.

 

Co istotne, jak już wspomniano, zazwyczaj dolegliwości pojawiają się po pewnym czasie. Czas ten może być ograniczony do kilku tygodni, ale tez może być to kilka miesięcy. Najczęściej objawy stresu pourazowego rozwijają się w ciągu sześciu miesięcy od przeżycia traumatycznego zdarzenia.

 

Jak leczy się zespół stresu pourazowego?

Do leczenia PTSD wykorzystuje się dwie metody leczenia równolegle, czyli farmakoterapię oraz psychoterapię.

Farmakoterapia służy jako wsparcie psychoterapii, bo to psychoterapia przynosi wymierne korzyści związane ze zmianami jakie zachodzą w życiu pacjenta.

W farmakologicznym leczeniu zespołu stresu pourazowego wykorzystywane są przede wszystkim leki przeciwdepresyjne, takie jak np.: fluoksetyna, sertralina, czy wenlafaksyna.

Zażywanie leków może pomagać poprzez poprawę nastroju i zniwelowanie niepokoju, ale nie mają znaczenia jeśli chodzi o "przepracowanie", czy poradzenie sobie z traumą – to można osiągnąć tylko w terapii.

 

Alicja Krawczyk
Psycholog 
Praktyk Terapii Krótkoterminowej Skoncentrowanej na Rozwiązaniu
Doradca Zawodowy

 

Bibliografia:
1. „Psychiatria”, red. naukowa M. Jarema, J. Rabe-Jabłońska, wyd. PZWL, Warszawa 2011
2. „Psychiatria. Podręcznik dla studentów”, B. K. Puri, I. H. Treasaden, red. wyd. I polskiego J. Rybakowski, F. Rybakowski, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2014
3. Makara-Studzińska M. i wsp.: „Zespół stresu pourazowego- rys historyczny, terminologia, metody pomiaru”, Curr Probl Psychiatry 2012; 13(2):109-114, dostęp on-line: https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/269261/makara-studzinska_partyka_ziemecki_zespol_stresu_pourazowego_2012.pdf?sequence=1&isAllowed=y
4. Holiczer A. i wsp.: „Zaburzenie stresowe pourazowe - opis ewolucji koncepcji zaburzenia i podejść terapeutycznych”, Psychiatria 2007, tom 4, nr 1, dostęp on-line: https://journals.viamedica.pl/psychiatria/article/viewFile/29182/23947

Nasi specjaliści

Aneta Styńska
Aneta Styńska
Psycholog
Psychoterapeuta
Trener żywienia
Diagnostyka
Anna Jabłońska
Anna Jabłońska
Psycholog
Seksuolog
Psycholog dziecięcy
Alicja Krawczyk
Alicja Krawczyk
Psycholog
Doradca zawodowy
Praktyk terapii BSF
Diagnostyka
Hanna Świerczewska
Hanna Świerczewska
Psycholog
Psychotraumatolog
Psychoonkolog
Łukasz Choinkowski
Łukasz Choinkowski
Psychoterapeuta
Barbara Wysocka
Barbara Wysocka
Psycholog
Terapeuta SFBT
Magdalena Kowalska
Magdalena Kowalska
Psycholog

Jak kupować? Wybierz produkt odpowiedni dla Ciebie Podaj nam swoje dane Dokonaj opłaty Aktywacja następuje w ciągu 24 godzin od momentu wpłaty środków

Jeżeli potrzebujesz natychmiastowej pomocy, zadzwoń pod numer alarmowy 112 (Polska) lub udaj się do najbliższej jednostki pogotowia ratunkowego lub policji. Możesz również skorzystać z bezpłatnego kryzysowego telefonu wsparcia. Numer dla dorosłych tel. 116 123 (14:00-22:00), dla młodzieży tel. 116 111 (12:00-02:00). Nasz serwis nie jest przeznaczony dla osób znajdujących się w sytuacji zagrożenia życia.