Samookaleczenia u nastolatków - co robić?
wtorek, 28 lutego 2023
:: Konsultacje Skype online - umów najbliższy termin >
Wszscy badający to zjawisko wśród młodzieży i dzieci, zgadzają się co do tego, że nigdy wcześniej zjawisko samookaleczeń nie było tak rozpowszechnione i nie występowało na taką skalę. We wcześniejszych pokoleniach występowało jako zjawisko towarzyszące zaburzeniom czy chorobom psychicznym.
Obecnie według badań, 80% osób dokonujących samouszkodzeń jest zupełnie zdrowa psychicznie. Pozostała grupa to lekkie zaburzenia czy upośledzenia.
Można wusnuć wniosek, że obecnie młodzież ma szczególną trudność w radzeniu sobie z emocjami, zwłaszcza z emocjami trudnymi.
Samouszkodzenia mogą być efektem traumy, ale nie zawsze tak jest.
Jakie są czynniki ryzyka samookaleczeń u dzieci i nastolatków?
Powodów może być wiele i mogą być one bardzo różne w zależności od sytuacji, środowiska i cech osobowości, ale są pewne czynniki, które powodują, niektórzy nastolatkowie są szczególnie narażeni na tego rodzaju zachowania autodestrukcyjne.
Co sprzyja zachowaniom autoagresywnym?
-
presja, zarówno ze strony rówieśników, jak i ze strony rodziny,
-
przeżywanie silnego stresu, lęku, czy napięcia emocjonalnego;
-
niska samoocena;
-
poczucie winy, poczucie bycia niwystarczającym w stosunku do oczekiwań, np. rodziny
-
uczucie samotności;
-
autyzm;
-
depresja;
Ale samookaleczenia mogą też być próbą wymuszenia czegoś, zyskaniu czegoś - szantaż emocjonalny .
Autoagresja związana jest ściśle z emocjami, które szukają ujścia - bywa że młody człowiek nie znajduje innego, lepszego sposobu na skanalizowanie emocji. Bardzo często ból fizyczny ma maskować, a właściwie ukoić pól psychiczny. Może też służyc do zwrócenia uwagi na siebie i swoje cierpienie, np. emocjonalne, którego nie umiemy wyrazić. Każdy przypadek jest inny.
Bycie nastolatkiem i doświadczanie wszystkich tych trudnych przemian związanych z dojrzewaniem nie jest łatwe. Hormony rządzące ciałem w okresie dojrzewania potęgują wszystko to, co przeżywane jest w tym okresie. Zmienia się wygląd, kształt ciała, wzrost, głos, niemal wszystko i zaakceptowanie tych zmian bywa trudne. A emocje pojawiające się w tym czasie, z pozoru dityczące błahostek, mogą stać się nie do zniesienia...
Jeśli dowiesz się, że twoje dziecko się okazalecza - nigdy nie rób tego:
-
Nie oceniaj go/jej.
-
Nie obwiniaj dziecka/nastolatka za trudności, których doświadcza.
-
Nie próbuj ukarać go za jego zachowania.
-
Nie podejrzewaj go/jej o manipulacje albo chęć zwrócenia uwagi.
-
Nie umniejszaj doświadczanych przez niego./nią problemów.
-
Nie mów, że tnie się bo taka jest moda.
-
Nie dawaj porodów do uczucia odrzucenia i osamotnienia, bo tylko pogłębisz kłopoty swojego dziecka.
-
Nie wymuszaj obietni, że już tego nie zrobi.
Jak pomóc - co możesz zrobić kiedy się dowiesz, że twoje dziecko się okalecza?
-
Okaż troskę, zadbaj o poczucie bezpieczeństwa w rozmowie.
-
Daj wsparcie i okaż, że może na ciebie liczyć.
-
Daj swoją obecność.
-
Daj cierpliwość, nawet jak twoja pomoc zostanie odrzucona - potwierdź, że mimo to jesteś i będziesz.
-
Namów do pójścia do specjalisty - wspólnie.
-
Poszukajcie dobrych metod regulacji emocji.
-
Rozważcie terapię rodzinną.
-
Okazuj zrowumienie
-
Mów, że ci zależy i że chcesz pomóc, nawet jeśli nie wiesz jak.
-
Pytaj jak możesz pomóc,
-
Bądź.
-
Znajdź specjalistę, który wam pomoże.
-
Szukaj alternatywnych metod radzenia sobie z emocjami.
-
Modeluj inne metody radzenia sobie z emocjami.
Alternatywne sposoby na skanalizowanie emocji
-
ćwicz, ruszaj się, gimnastykuj
-
rzucaj poduszką
-
bij poduszkę
-
rzucaj miękkimi kulkami do celu
-
zrób bazgroły o emocjach, które ci towarzyszą i podrzyj kartkę
-
idź w istronne miejsce i krzycz
-
maluj/rysuj
-
zajmij się tym co lubisz/zaintresowania/hobby
-
objrzyj jakiś ładny film
-
idź na spacer do parku lub lasu
-
popracuj w ogrodzie
-
porozmawiaj z kimś bliskim
-
psłuchaj uzubionej muzyki
-
tańcz
-
śpiewaj
-
opisz to, co czujesz i podrzyj kartkę albo spal
-
weź kąpiel z olejkami eterycznymi
-
poczytaj książkę
-
zjedz coś dobrego z kimś kogo lubisz
-
popstrykają folioą bąbelkową
-
sam_a wymyśl, co możesz zrobić
-
a może po prostu czasem patrzenie w sufit będzie pomocne?
presja, zarówno ze strony rówieśników, jak i ze strony rodziny,
przeżywanie silnego stresu, lęku, czy napięcia emocjonalnego;
niska samoocena;
poczucie winy, poczucie bycia niwystarczającym w stosunku do oczekiwań, np. rodziny
uczucie samotności;
autyzm;
depresja;
Nie oceniaj go/jej.
Nie obwiniaj dziecka/nastolatka za trudności, których doświadcza.
Nie próbuj ukarać go za jego zachowania.
Nie podejrzewaj go/jej o manipulacje albo chęć zwrócenia uwagi.
Nie umniejszaj doświadczanych przez niego./nią problemów.
Nie mów, że tnie się bo taka jest moda.
Nie dawaj porodów do uczucia odrzucenia i osamotnienia, bo tylko pogłębisz kłopoty swojego dziecka.
Nie wymuszaj obietni, że już tego nie zrobi.
Okaż troskę, zadbaj o poczucie bezpieczeństwa w rozmowie.
Daj wsparcie i okaż, że może na ciebie liczyć.
Daj swoją obecność.
Daj cierpliwość, nawet jak twoja pomoc zostanie odrzucona - potwierdź, że mimo to jesteś i będziesz.
Namów do pójścia do specjalisty - wspólnie.
Poszukajcie dobrych metod regulacji emocji.
Rozważcie terapię rodzinną.
Okazuj zrowumienie
Mów, że ci zależy i że chcesz pomóc, nawet jeśli nie wiesz jak.
Pytaj jak możesz pomóc,
Bądź.
Znajdź specjalistę, który wam pomoże.
Szukaj alternatywnych metod radzenia sobie z emocjami.
Modeluj inne metody radzenia sobie z emocjami.
ćwicz, ruszaj się, gimnastykuj
rzucaj poduszką
bij poduszkę
rzucaj miękkimi kulkami do celu
zrób bazgroły o emocjach, które ci towarzyszą i podrzyj kartkę
idź w istronne miejsce i krzycz
maluj/rysuj
zajmij się tym co lubisz/zaintresowania/hobby
objrzyj jakiś ładny film
idź na spacer do parku lub lasu
popracuj w ogrodzie
porozmawiaj z kimś bliskim
psłuchaj uzubionej muzyki
tańcz
śpiewaj
opisz to, co czujesz i podrzyj kartkę albo spal
weź kąpiel z olejkami eterycznymi
poczytaj książkę
zjedz coś dobrego z kimś kogo lubisz
popstrykają folioą bąbelkową
sam_a wymyśl, co możesz zrobić
a może po prostu czasem patrzenie w sufit będzie pomocne?
Szukaj rozwiązań i metod, które będa dobre i pomocne dla ciebie. Może coś z listy, a może coś zupełnie innego, coś o czym my nie pomyśleliśmy. A może masz coś szczególnego, co tobie pomaga i chcesz się tym z nami podzielić? Napisz nam o tym. Chętnie uzupełnimy tę listę. Dbaj o siebie i o swoje emocje.
Alicja Krawczyk
