Samookaleczenia u nastolatków - co robić?

wtorek, 28 lutego 2023

:: Konsultacje Skype online - umów najbliższy termin >

SamookaleczeniaWszscy badający to zjawisko wśród młodzieży i dzieci, zgadzają się co do tego, że nigdy wcześniej zjawisko samookaleczeń nie było tak rozpowszechnione i nie występowało na taką skalę. 

We wcześniejszych pokoleniach występowało jako zjawisko towarzyszące zaburzeniom czy chorobom psychicznym. 

Obecnie według badań, 80% osób dokonujących samouszkodzeń jest zupełnie zdrowa psychicznie. Pozostała grupa to lekkie zaburzenia czy upośledzenia. 

Można wusnuć wniosek, że obecnie młodzież ma szczególną trudność w radzeniu sobie z emocjami, zwłaszcza z emocjami trudnymi. 

Samouszkodzenia mogą być efektem traumy, ale nie zawsze tak jest. 

Jakie są czynniki ryzyka samookaleczeń u dzieci i nastolatków?

Powodów może być wiele i mogą być one bardzo różne w zależności od sytuacji, środowiska i cech osobowości, ale są pewne czynniki, które powodują,  niektórzy nastolatkowie są szczególnie narażeni na tego rodzaju zachowania autodestrukcyjne. 

Co sprzyja zachowaniom autoagresywnym?

  • presja,  zarówno ze strony rówieśników, jak i ze strony rodziny,

  • przeżywanie silnego stresu, lęku,  czy napięcia emocjonalnego;

  • niska samoocena;

  • poczucie winy, poczucie bycia niwystarczającym w stosunku do oczekiwań, np. rodziny

  • uczucie samotności;

  • autyzm;

  • depresja;

Ale samookaleczenia mogą też być próbą wymuszenia czegoś, zyskaniu czegoś - szantaż emocjonalny . 

Autoagresja związana jest ściśle z emocjami, które szukają ujścia - bywa że młody człowiek nie znajduje innego, lepszego sposobu na skanalizowanie emocji. Bardzo często ból fizyczny ma maskować, a właściwie ukoić pól psychiczny. Może też służyc do zwrócenia uwagi na siebie i swoje cierpienie, np. emocjonalne, którego nie umiemy wyrazić. Każdy przypadek jest inny.  

 

Bycie nastolatkiem i doświadczanie wszystkich tych trudnych przemian związanych z dojrzewaniem nie jest łatwe. Hormony rządzące ciałem w okresie dojrzewania potęgują wszystko to, co przeżywane jest w tym okresie. Zmienia się wygląd, kształt ciała, wzrost, głos, niemal wszystko i zaakceptowanie tych zmian bywa trudne. A emocje pojawiające się w tym czasie, z pozoru dityczące błahostek, mogą stać się nie do zniesienia...

 

Jeśli dowiesz się, że twoje dziecko się okazalecza - nigdy nie rób tego: 

  • Nie oceniaj go/jej.

  • Nie obwiniaj dziecka/nastolatka za trudności, których doświadcza.

  • Nie próbuj ukarać go za jego zachowania.

  • Nie podejrzewaj go/jej o manipulacje albo chęć zwrócenia uwagi.

  • Nie umniejszaj doświadczanych przez niego./nią problemów.

  • Nie mów, że tnie się bo taka jest moda.

  • Nie dawaj porodów do uczucia odrzucenia i osamotnienia, bo tylko pogłębisz kłopoty swojego dziecka. 

  • Nie wymuszaj obietni, że już tego nie zrobi. 

 

Jak pomóc - co możesz zrobić kiedy się dowiesz, że twoje dziecko się okalecza?

  • Okaż troskę, zadbaj o poczucie bezpieczeństwa w rozmowie. 

  • Daj wsparcie i okaż, że może na ciebie liczyć.

  • Daj swoją obecność. 

  • Daj cierpliwość, nawet jak twoja pomoc zostanie odrzucona - potwierdź, że mimo to jesteś i będziesz.

  • Namów do pójścia do specjalisty - wspólnie.

  • Poszukajcie dobrych metod regulacji emocji. 

  • Rozważcie terapię rodzinną.

  • Okazuj zrowumienie

  • Mów, że ci zależy i że chcesz pomóc, nawet jeśli nie wiesz jak.

  • Pytaj jak możesz pomóc,

  • Bądź. 

  • Znajdź specjalistę, który wam pomoże.

  • Szukaj alternatywnych metod radzenia sobie z emocjami. 

  • Modeluj inne metody radzenia sobie z emocjami.

 

Alternatywne sposoby na skanalizowanie emocji

  • ćwicz, ruszaj się, gimnastykuj

  • rzucaj poduszką

  • bij poduszkę

  • rzucaj miękkimi kulkami do celu

  • zrób bazgroły o emocjach, które ci towarzyszą i podrzyj kartkę

  • idź w istronne miejsce i krzycz

  • maluj/rysuj

  • zajmij się tym co lubisz/zaintresowania/hobby

  • objrzyj jakiś ładny film

  • idź na spacer do parku lub lasu

  • popracuj w ogrodzie 

  • porozmawiaj z kimś bliskim

  • psłuchaj uzubionej muzyki

  • tańcz

  • śpiewaj 

  • opisz to, co czujesz i podrzyj kartkę albo spal

  • weź kąpiel z olejkami eterycznymi

  • poczytaj książkę

  • zjedz coś dobrego z kimś kogo lubisz

  • popstrykają folioą bąbelkową 

  • sam_a wymyśl, co możesz zrobić

  • a może po prostu czasem patrzenie w sufit będzie pomocne?

 

 
Szukaj rozwiązań i metod, które będa dobre i pomocne dla ciebie.  Może coś z listy, a może coś zupełnie innego, coś o czym my nie pomyśleliśmy. A może masz coś szczególnego, co tobie pomaga i chcesz się tym z nami podzielić? Napisz nam o tym. Chętnie uzupełnimy tę listę. Dbaj o siebie i o swoje emocje. 

 

 

Alicja Krawczyk

psycholog >
Praktyk Terapii Któtkoterminowej Skoncentrowanej na Rozwiązaniu
 

Nasi specjaliści

Aneta Styńska
Aneta Styńska
Psycholog
Psychoterapeuta
Trener żywienia
Diagnostyka
Anna Jabłońska
Anna Jabłońska
Psycholog
Seksuolog
Psycholog dziecięcy
Alicja Krawczyk
Alicja Krawczyk
Psycholog
Doradca zawodowy
Praktyk terapii BSF
Diagnostyka
Hanna Świerczewska
Hanna Świerczewska
Psycholog
Psychotraumatolog
Psychoonkolog
Łukasz Choinkowski
Łukasz Choinkowski
Psychoterapeuta
Barbara Wysocka
Barbara Wysocka
Psycholog
Terapeuta SFBT
Magdalena Kowalska
Magdalena Kowalska
Psycholog

Jak kupować? Wybierz produkt odpowiedni dla Ciebie Podaj nam swoje dane Dokonaj opłaty Aktywacja następuje w ciągu 24 godzin od momentu wpłaty środków

Jeżeli potrzebujesz natychmiastowej pomocy, zadzwoń pod numer alarmowy 112 (Polska) lub udaj się do najbliższej jednostki pogotowia ratunkowego lub policji. Możesz również skorzystać z bezpłatnego kryzysowego telefonu wsparcia. Numer dla dorosłych tel. 116 123 (14:00-22:00), dla młodzieży tel. 116 111 (12:00-02:00). Nasz serwis nie jest przeznaczony dla osób znajdujących się w sytuacji zagrożenia życia.