Tato, jesteś ważny! - Rola ojca w rodzinie
czwartek, 17 czerwca 2021
:: Konsultacje i terapie z psychologiem online- umów najbliższy termin >
Tato, jesteś ważny! - Rola ojca w rodzinie
Rodzina jest podstawą wychowania zdrowych i szczęśliwych dzieci. Aby proces wychowania był optymalny, potrzeba obojga rodziców. Zarówno mama jak i tata, mają do spełnienia inne zadania i obowiązki. Jaka jest zatem rola ojca w rodzinie? Co wnosi do życia rodzinnego i jakie obowiązki przed nim stoją?
Rola ojca
Rola ojca w rodzinie polega na wnoszeniu w życie dziecka autorytetu, bezpieczeństwa i stabilności. W wielu rodzinach to właśnie ojciec zajmuje się pracą i zapewnianiem bytu materialnego dla rodziny. Nie sposób więc zaprzeczyć jak ważna staje się jego rola. W procesie wychowywania dzieci, ojciec staje się wzorem i przekazuje zasady i prawdy moralne, które są ważne w życiu. Przekazuje męskie cechy i wartości. Dlatego synowie mogą się z nim łatwo identyfikować. Miłość matki jest bezwarunkowa, natomiast miłość ojca jest bardziej wymagająca. Oznacza to, że ojciec staje się bardziej wymagający wobec dzieci, ucząc ich tym samym lepszego radzenia sobie w życiu.
Rolą ojca jest także wspieranie rozwoju tożsamości u dzieci. Kształtowanie tożsamości dzieci jest bardzo ważnym procesem, który nie może się odbywać w sposób niezakłócony bez wsparcia ze strony ojca. Ojcowie są również odpowiedzialni za proces socjalizacji swoich dzieci.
Kolejnym z podstawowych zadań w procesie wychowania dzieci jakie musi wypełnić ojciec to ustalanie i utrzymanie granic. Granice stanowią o odrębności rodziny od innych. Można mówić o granicach zewnętrznych i wewnętrznych. Granice zewnętrzne oddzielają rodzinę od innych podsystemów. Ustalają też przepływ informacji między rodziną i innymi ludźmi. Wewnętrzne granice wyznaczają zasady przepływu informacji w obrębie rodziny.
Ojciec jest odpowiedzialny także za zabezpieczenie określonego statusu członkom rodziny w zakresie stworzenia warunków do życia i rozwoju. Głównie chodzi o zabezpieczenie potrzeb materialnych i edukacyjnych. Sprzyja więc zaspokajaniu potrzeby bezpieczeństwa. Poza zabezpieczeniem potrzeb, rodzice są odpowiedzialni za jakość i poziom więzi emocjonalnej między poszczególnymi osobami w rodzinie. Wiąże się to z okazywaniem troski, zaufania, wsparcia. Nie w każdej rodzinie można mówić swobodnie o swoich uczuciach i potrzebach. Skuteczny wychowawczo ojciec dba o to, aby taka możliwość była respektowana.
Ojciec razem z matką, odpowiadają także za jakość relacji jaka panuje między nimi. Jeżeli te relacje są dobre, stwarza się korzystne warunki dla rozwoju i życia dzieci. Rola ojca jest znacząca zwłaszcza jeśli chodzi o rozwój społeczny dzieci. Ojcowie odpowiadają w dużej mierze za socjalizację. Przygotowują także dziecko do różnych zadań życiowych poprzez fakt, że są zazwyczaj bardziej wymagający od matek. Dzięki temu uczą dzieci jak mają radzić sobie ze stresem i problemami. Ojcowie przekazują także normy społeczno-moralne dzieciom. Ojciec wpływa więc na jakość przystosowania dzieci, odpowiadają także za rozwój ich uczuciowej dojrzałości.
Dzieci, które mają dobry kontakt z ojcami, są bardziej pewne siebie, dojrzalsze, otwarte na innych i komunikatywne. Natomiast dzieci, które nie mają dobrych relacji z ojcem, są bardziej wycofane, nieufne, konfliktowe i mniej odpowiedzialne. Cechy relacji z ojcem wpływają więc na rozwój i kształtowanie się osobowości u dzieci. Obecność ojca w rodzinie wpływa na zdrowie psychiczne dzieci. Wspiera je ale także ustala rozsądne granice, których nie można przekraczać.
Ojciec wpływa więc na sposób postrzegania świata przez dzieci. Chłopcy obserwując ojca, uczą się co to oznacza być mężczyzną, poznają swoje role płciowe. Dziewczynki poprzez relacje z ojcem, wykształcają w sobie obraz przyszłego partnera i cechy jakie powinien posiadać.
Ojciec uczy dzieci jak mają sobie radzić z problemami, stresem i porażkami. Dzięki niemu dzieci przyswajają sobie nowe formy zachowań. Dzieci się uczą tego samego czego doświadczają. Jeżeli więc jest silna więź rodzinna to dzieci uczą się wspierania siebie nawzajem, wzajemnego współdziałania i tolerancji dla innych. Jeżeli dziecko doświadcza aprobaty ze strony ojca, to uczy się, że jest chciane i akceptowane, a przez to akceptuje siebie. Przeciwnie sprawa wygląda w domu, w którym ojciec nie akceptuje swoich dzieci. Wyrastają wtedy one na osoby o niskim poczuciu własnej wartości, zakompleksione, niepewne siebie i bezradne wobec problemów życia.
Ojciec tak jak i matka, uczą dzieci empatii i wrażliwości na innych, a także okazywania swoich emocji i nazywania ich. Ojciec, który rozmawia z dzieckiem o zachowaniach innych, uczy go nazywać i rozumieć własne emocje, a także wysyła spójne komunikaty, staje się wzorem, który dzieci będą naśladować. Ojciec jest bowiem pewnym modelem zachowań społecznych dla swoich dzieci. Źle się dzieje, kiedy ojciec staje się dla swoich dzieci wzorem negatywnym, którego nie powinny naśladować. Prowadzi to do zaburzeń zachowania i zakłóca prawidłowe przystosowanie się dzieci do otoczenia. To rodzi konflikty i problemy.
Rolą ojca jest także wspieranie dziecka w jego prawidłowym rozwoju i dawanie drogowskazów życiowych. Ustalanie celów, do których warto dążyć, i które warto przekazywać innym. Poza tym, rolą ojca jest także wspieranie poczucia własnej wartości i kompetencji dzieci. Dzieci, które mają lepsze relacje z ojcem są bardziej świadome własnej wartości i przejawiają dużą dozę pewności siebie. Owocuje to lepszym funkcjonowaniem w codziennym życiu i w relacjach z innymi ludźmi. Ojciec przygotowuje także dzieci do samodzielnego życia poprzez szereg rad i wartości jakie im przekazuje. Jeżeli nadmiernie nie krytykuje swoich dzieci, to daje im szansę na rozwój w szczęśliwych, świadomych siebie dorosłych.
Wspieranie matki w wychowaniu dzieci to kolejne zadanie, przed którym stoją ojcowie. Matka potrzebuje wsparcia i uwagi ze strony swojego męża. Jeżeli ten jest w stanie jej to zapewnić, oboje potrafią więcej dać z siebie swoim dzieciom i wychowywać ich na szczęśliwych ludzi. Przeciwnie dzieje się kiedy tego wsparcia nie otrzymuje. Wtedy w domu dochodzi do częstszych konfliktów i narastają wzajemne problemy i pretensje. Ojciec uczy dzieci także innych umiejętności niż matka. Może to być np. wspólne majsterkowanie, czy naprawa urządzeń domowych.
Jak można zauważyć rola ojca w rodzinie jest bardzo złożona i obejmuje wiele czynników. Ważne są relacje jakie łączą go z dziećmi. Jeżeli są pozytywne wspiera to ich rozwój. Jeżeli negatywne zaburza to przystosowanie społeczne i wprowadza szereg problemów. Ważne jest aby doceniać rolę ojca i nie bagatelizować jego wpływu na rozwój dzieci.
Anna Obrzut
psycholog
Nasi specjaliści
Aneta Styńska
Psychoterapeuta
Trener żywienia
Diagnostyka
Anna Jabłońska
Seksuolog
Psycholog dziecięcy
Alicja Krawczyk
Doradca zawodowy
Praktyk terapii BSF
Diagnostyka
Hanna Świerczewska
Psychotraumatolog
Psychoonkolog
Łukasz Choinkowski
Barbara Wysocka
Terapeuta SFBT
